O Observatorio Cidadán da Inversión Pública (OCIP) coa súa vontade formativa e de promoción da acción política comeza a súa andaina expondo un dossier sobre o GDR. No mesmo diferéncianse varias partes. Unha introdución sinxela para as persoas que non saiban o que é un GDR a que segue un resumo da andaina do GDR Miño-Ulloa, no que se engloba Chantada, entre os anos 2010 e 2015. Finalmente, recóllense as inversións feitas. Agardamos sexa ilustrativo e de interese e que a nosa proposta de artellar unha fronte cívica sexa recollida pola sociedade civil da comarca.
Observatorio Cidadán da Inversión Pública (OCIP) – materias formativos e de acción política:
DOSSIER GDR

I.- Introdución ao GDR
Que é?
O GDR (Grupo de Desenvolvemento Rural) é un organismo en que participan as administracións públicas (49%) e os diversos sectores da sociedade civil (51%) (empresarios, sindicatos, asociación de todo tipo…) organizados en 9 mesas sectoriais. O GDR encárgase de xestionar os fondos europeos e achegas doutras administracións, o denominado PROGRAMA LEADER, que só en 2014 e 2015 contou con 43.014.106,01€ para toda Galiza, dos cales 10.419.466,19€ se distribuíron entre os 8 GDR da provincia de Lugo e 2.424.469,50€ foron parar ao GDR7-Asociación Miño-Ulloa en que se integra a comarca de Chantada.
Porque é importante?
Nun tempo de crise é importante optimizar os escasos recursos dos que dispomos e que se gasten precisamente naquilo para o que están pensado. O GDR 7 Miño-Ulla contou con 6.288.502’22€ de euros de fondos públicos no seu orzamento ao longo dun lustro o que o sitúa cun orzamento anual en inversións moi significativo.
Por exemplo, o concello de Chantada recibiu 1.355.461,03€ por este concepto no período de aplicación do GDR 7 Miño-Ulla (2010 e 2015), que rematou o 31 de decembro de 2015. Infelizmente, lonxe de dedicarse estes fondos ao desenvolvemento rural destínanse a proxectos que deixan moito que desexar e que logo debullaremos…
Como funciona?
Conta cunha xerencia técnica e un presidente. No caso do GDR Miño-Ulloa conta con moi pouca transparencia na asignación dos fondos e na garantía da súa equidade, así como unha moi deficiente por non dicir nula rendición de contas. Os concellos rematan tendo a maioría porque asisten sempre e o reparto dos fondos e o control do PP fan que as prácticas clientelares teñan imperado.
O 2 de xullo remata o prazo para a conformación da nova candidatura que rexerá o GDR e simplemente se cobre o requisito cos vellos protagonistas e con actos formais no que a participación se reduce a cobrir un inquérito e sen convocar nin promover a participación de todo o tecido cívico e social.
O noso obxectivo non é competir no espazo “institucional” e de reparto de cadeiras “políticas”, senón en concienciar sobre a necesidade de artellar unha fronte cívica e asociativa, a comezar por Chantada mais con vocación comarcal, que actúe unida como fórmula de presión para a obtención de conquistas democráticas que nos permitan no futuro ter incidencia no desenvolvemento do GDR e as súas actuacións.
Porque agora?
Ben é certo que o GDR 7 Miño-Ulla leva un lustro funcionando. Nese tempo non soubemos ou non puidemos incidir desde a sociedade civil para reverter un funcionamento demasiado ligado coas prácticas clientelares e a opacidade. Unha nova fornada de mulleres e homes preocupados polo rural e procedentes de diversos ámbitos de activismo (veciñal, xuvenil, cultural, sindical…) coincidimos en que isto non pode seguir por este vieiro, que é preciso abrir este espazo á participación e á transparencia ou, cando menos dar a batalla.
Neste momento, decídese a configuración do GDR 5, que guiará as actuacións o próximo lustro, por iso é importante que participemos constituíndo UNHA FRONTE CÍVICA COMÚN que nos permita conquistar obxectivos modestos, mais que redundarán no beneficio de todas e todos.
O novo GDR 5 ampliará o seu ratio de acción a un espazo de 12.000 habitantes e 1.376 quilómetros cadrados, integrando os municipios de de Paradela, O Páramo, Sarria, Chantada, Taboada, Carballedo, Palas, Portomarín, Antas e Monterroso.
Que queremos?
A Candidatura de Unidade Popular – Por Chantada naceu cunha clara vocación municipalista, centrando a acción política no concello, pois é imprescindíbel artellar e definir alternativas desde a nosa realidade para mudala e para contribuír a mudar a nosa sociedade noutros ámbitos, de abaixo a arriba.
A nosa aposta é que o tecido asociativo, as pequenas empresas e sobre todo as iniciativas asociativas e de transformación do rural teñan absoluta prioridade. Para iso é imprescindíbel que o tecido asociativo que mantén a vitalidade do país do Faro faga unha fronte única esixindo un novo GDR que sexa:
– transparente e equitativo na asignación dos fondos: liñas de actuación claras e ferramentas participativas ao longo de todo o período do novo GDR 5.
– cos pes na terra: o foco no rural, nas iniciativas económicas e do tecido social do rural teñen que ter prioridade, por riba de grandes empresas e de institucións que gastan os fondos de desenvolvemento europeo en inversións que nin dinamizan nin gardan relación co rural.
– coas portas abertas: a xerencia e a dirección do GDR 5 ten que render contas en tempo real a través dun portal na Rede moderno, eficaz e de fácil consulta, que permita tamén recoller achegas e propostas.
– mediante orzamento participativo: que permita ao final de cada exercicio decidir que proxectos e liñas priorizar e a que destinar os fondos. Desde actuacións concretas a liñas xerais polas que pular para beneficiar o tecido e a maioría social.
En definitiva, demandamos aplicar o sentido común para dotármonos dun instrumento útil e eficaz para o noso territorio. Un GDR de todas e todos, que non sexa un instrumento electoral ou un apéndice partidista. Un GDR ao servizo das maiorías sociais (labregas, asociacións veciñais, culturais, xuvenís, pequenas e medianas empresas, mocidade que desexe crear unha empresa ou incorporarse á agricultura….), que aposte por pór en valor o noso territorio e as nosas formas de vida, contribuíndo a combater a tripla crise que desola o rural galego: socio-económica, de representación e demográfica.
Contacta con nós:
https://www.facebook.com/PorChantada/?fref=ts
https://porchantada.wordpress.com/sobre/
II.- O GDR MIÑO-ULLOA no período 2010-2015. Resumo
A asociación Miño-Ulloa constituíuse en 22 de xuño de 2008 e conta co CIF G27384999 estando inscrita no Rexistro Provincial de Asociacións desde o 18 de novembro de 2008 co número 2008/012451-1(LU). É a encargada de desenvolver no período 2008-2015 o Grupo de Desenvolvemento Rural 7-GDR7.
A súa constitución acompañouse dun forte confronto político protagonizado especialmente por Monterroso, gobernado na altura por Gato Soengas do PSOE, e a maioría de cargos e representantes políticos adscritos ao PP. Após imporse e usar ou “inventar” tecido asociativo, vital para poder desenvolver o proceso, todo o que non estaba infiltrado ou controlado por esta formación foi desanimándose e ficando totalmente marxinado do día a día do GDR, así o tumor do caciquismo expulsou o tecido social e cívico sano que é o que debería ser protagonista do GDR, seguindo a filosofía que inspiran as diretrices da Unión Europea ao respecto.
Nacía así unha asociación Miño-Ulloa que era un instrumento do PP e dos grandes grupos de poder económico das comarcas de Chantada e da Ulloa. O seu presidente, por exemplo, é o alcalde de Taboada do PP.
Entre 2008 e 2015 manexáronse uns fondos públicos de 6.288.502’22€ distribuíndose do seguinte xeito:
ANO
|
Unión Europea (FEADER)
|
Ad. xeral do Estado
|
Xunta de Galiza
|
TOTAL
|
2008-2013
|
2.224.137,24
|
827.639,18
|
812.256,30
|
3.864.032,72
|
2014-2015
|
1.818.352,13
|
294.088,15
|
312.029,23
|
2.424.469,50
|
Dese montante unha parte vai a gastos de funcionamento da asociación Miño-Ulloa e outra a inversións relacionadas co “desenvolvemento rural”, aínda que xa veremos exactamente en que medida. Ao ser unha entidade colaboradora con AGADER na xestión do Programa Leader subscribiron débeda co Banco Santander e logo o citado organismo faise cargo de compensar o 100% do gasto.
GASTOS de FUNCIONAMENTO
|
Ano 2010
|
53.764,43
|
Ano 2011
|
81.031,01
|
Ano 2012
|
86.589,20
|
Ano 2013
|
88.129,90
|
2007-2013
|
Material de promoción do programa LEADER 2007-2013: 5.819,38€ (en 2014 e 2015 inclúese xa nos gastos de funcionamento)
|
Ano 2014
|
86.574’76€
|
Ano 2015
|
97.189’37€
|
En 2014 producíronse baixas de socios e en 2015 contaba con 77 socios onde se inclúen concellos, cooperativas, asociacións… As cotas no ano 2015 ascenderon a 2.850€, cantidade importante no caso das entidades sen ánimo de lucro que, amais, fican sempre fóra das axudas como se verá.
III.- INVERSIÓNS DO GDR MIÑO-ULLOA no período 2010-2015
CONCELLO DE CARBALLEDO
|
ANO
|
Promotor e proxecto
|
Cantidade en euros
|
2013
|
Acondicionamento casa da escola para centro social e cultural na Aguada
|
38.135,39€
|
2015
|
José Antonio Fernández Ferrreira. Mellora e amplicación de empresa especializada na prestación de servizos forestais
|
42.964,25€
|
TOTAL CONCELLO DE CARBALLEDO: 81.099,64€
|
CONCELLO DE CHANTADA
|
ANO
|
Promotor e proxecto
|
Cantidade en euros
|
2012
|
Jesús Pegerto Ledo López:
Adquicisión programa informático de identificación de sala de ordeño
|
9.234,50€
|
2012
|
Vía Romana S.L.:
construción dunha adega en pedra para a elaboración de viños brancos
|
12.339,47€
|
2013
|
ICOS, SCG:
adecuación de instalacións para aula de informática e formación
|
29.888,19€
|
2012
|
ICOS, SCG:
dotación de equipamento tecnolóxico
|
8.778€
|
2013
|
ICOS, SCG:
dotación de maquinaria en servizos de ICOS
|
89.033,49€
|
2015
|
ICOS, SCG
dotación de maquinaria en servizos de ICOS
|
68.950€
|
SUBTOTAL ICOS, SCG: 196.649,68
|
2012
|
Vinigalicia S.L.:
Modernización e innovación de maquinaria especializada
|
68.970,97€
|
2012
|
Verdechán S.L.:
equipamento maquinaria para ampliación de empresa de servizos de xardinaría
|
2.851,56€
|
2012
|
Concello de Chantada:
recuperación medioambiental da contorna das piscinas municipais da vila de Chantada
|
23.149,14€
|
2013
|
Concello de Chantada:
recuperación medioambiental da contorna das piscinas municipais da vila de Chantada
|
7.120,21€
|
2015
|
Concello de Chantada:
acondicionamento da antiga escola infantil para centro de día en Chantada
|
233.440,15
|
SUBTOTAL CONCELLO DE CHANTADA: 263.709,5€
|
2014
|
Orlando Otero Fernández (Camporramiro):
adquisición de maquinaria para prestación de servizos en viñedos
|
8.442€
|
2014
|
Gandaría Poutón S.C (Amorín, Argozón):
instalación de equipo de muxido robotizado, sistema automatizado alimentación de
|
5.400€
|
2015
|
Gandaría Poutón S.C (Amorín, Argozón):
instalación de equipo de muxido robotizado, sistema automatizado alimentación de
|
59.400€
|
2014
|
Gandaría Poutón S.C (Amorín, Argozón):
adquisición de equipos de transporte (2 remolques con eixos traccionados)
|
38.850€
|
SUBTOTAL GANDARÍA POUTÓN S.C: 103.650€
|
2015
|
Chavián S.C. (Mariz):
instalación de dous equipos de muxido robotizado, equipos informatizados
|
94.940,51€
|
2014
|
Maquinaria Agrícola del Noroeste S.L:
dinamización e diversificación, do sector agroforestal, ampliación, de servizo do medio rural
|
76.100,64€
|
2015
|
Maquinaria Agrícola del Noroeste S.L:
dinamización e diversificación, do sector agroforestal, ampliación, de servizo do medio rural
|
19.025,16€
|
SUBTOTAL MAQUINARIA AGRÍCOLA DEL NOROESTE: 95.125,8€
|
2014
|
Circuíto LEADER Miño-Ulloa de carreiras populares
|
2.256,93€
|
2015
|
Circuíto LEADER Miño-Ulloa de carreiras populares
|
9.482,72€
|
SUBTOTAL CARREIRAS POPULARES: 11.739,65€
|
TOTAL CONCELLO DE CHANTADA: 867.653,64€
|
CONCELLO DE MONTERROSO
|
ANO
|
Promotor e proxecto
|
Cantidade en euros
|
2011
|
Concello de Monterroso:
XX edición feira do queixo Arzúa-Ulloa. Mostra multisectorial
|
1.561,40€
|
2012
|
Concello de Monterroso:
rehabilitación edificio para local social en Pedraza
|
16.278,13€
|
2014
|
Concello de Monterroso:
instalación de dúas pistas de pádel no concello de Monterroso
|
26.666,55€
|
SUBTOTAL CONCELLO DE MONTERROSO: 44.506,08€
|
2012
|
Agritransfor Sociedade Cooperativa Galega:
creación de Agritransfor, Sociedade Cooperativa Galega de servizos Agroforestais
|
57.752,39€
|
2013
|
Agritransfor Sociedade Cooperativa Galega:
creación de Agritransfor, Sociedade Cooperativa Galega de servizos Agroforestais
|
29.363,85€
|
SUBTOTAL AGRITRANSFOR: 87.116,24€
|
2015
|
María Luísa Vázquez Gavieiro:
adquisición robot para muxir
|
53.900€
|
2014
|
José Cándido Dobarro Reboredo:
construción nave industrial para actividade de comercio maior de respostos
|
52.777,46€
|
TOTAL CONCELLO DE MONTERROSO: 238.299,78€
|
CONCELLO DE PALAS DE REI
|
ANO
|
Promotor e proxecto
|
Cantidade en euros
|
2011
|
Mourenza y Pardo S.L:
construción de nave industrial para sede de empresa de autobuses, servizos turísticos
|
52.000’95€
|
2014
|
Mourenza y Pardo S.L:
construción de nave industrial para sede de empresa de autobuses, servizos turísticos
|
15.075,92€
|
SUBTOTAL Mourenza y Pardo S.L.: 67.076,87€
|
2013
|
Asociación veciños A Capela:
construción de pista de carreiras e andadura para cabalos
|
58.479,30€
|
2013
|
Gavieiro e Hijos S.L:
equipamento de maquinaria para empresa de servizos agrícolas
|
90.778,21€
|
2014
|
Gavieiro e Hijos S.L:
innovación e desenvolvemento de novas tecnoloxías para mellora de produción
|
250.000€
|
SUBTOTAL GAVIEIRO E HIJOS S.L: 340.778,21€
|
2013
|
Concello de Palas de Rei:
XXI Edición Feira do queixo Arzúa-Ulloa. Mostra multisectorial
|
2.405,96€
|
2012
|
Juan Andrés Ayaso García:
adquisición ecógrafo para gando vacún e material informático
|
2.392,20
|
2014
|
SAT San Miguel 1001 Xuga:
mellora do benestra animal e redución de consumo de enerxía eléctrica
|
5.838,21€
|
2015
|
Rivas S.C:
adquisición robot para muxir
|
59.244,08€
|
2015
|
José Antonio Serén Blanco:
adquisición de maquinaria para prestación de servizos agrícolas e gandeiros
|
61.390,94€
|
TOTAL CONCELLO PALAS DE REI: 597.605,77€
|
CONCELLO DE PORTOMARÍN
|
ANO
|
Promotor e proxecto
|
Cantidade en euros
|
2012
|
Floro SAT nº1315 XUGA:
instalación dun robot para muxir
|
54.569,89€
|
2012
|
José Manuel Seijas Vázquez:
instalación dun robot para muxir e adquisición de pala telescópica
|
67.680€
|
2012
|
Aviporto S.L:
Melloras procesos en planta de abonos orgánicos con plantación de compostaxe
|
158.936,32€
|
2013
|
Aviporto S.L:
Melloras procesos en planta de abonos orgánicos con plantación de compostaxe
|
52.978,77€
|
SUBTOTAL: AVIPORTO S.L: 211.915,09€
|
2014
|
Manuel Pérez Grandas:
instalación de equipo para muxir robotizado, sistema de prefriado de leite
|
56.959,75€
|
2013
|
Concello de Portomarín
|
1.471,90€
|
TOTAL CONCELLO DE PORTOMARÍN: 392.596,63€
|
CONCELLO DE TABOADA
|
2012
|
Souto Frade S.C:
instalación de equipo para muxir robotizado, equipos informatizados para alimentación
|
27.875€
|
2013
|
Souto Frade S.C:
instalación de equipo para muxir robotizado, equipos informatizados para alimentación
|
83.625€
|
2015
|
Souto Frade S.C:
instalación de sistemas produción de enerxía renovábel para autoconsumo explotación
|
77.712,90€
|
SUBTOTAL SOUTO FRADE S.C: 189.212,9€
|
2012
|
Asociación Cultural e Recreativa AS FACHAS:
creación de páxina web para asociación cultural
|
1.109,80€
|
2014
|
Covas 21 S.L (Jesús Boán Méndez):
posta en valor dos recursos naturais de Covas
|
137.500€
|
2015
|
Covas 21 S.L (Jesús Boán Méndez):
posta en valor dos recursos naturais de Covas
|
112.500€
|
SUBTOTAL COVAS 21 S.L: 250.000€
|
2013
|
Ganadería Millán S.C:
adecuación de instalacións de explotación agraria e adquisición de equipo para muxir
|
100.237,86€
|
2015
|
Ganadería Millán S.C:
instalación con sistemas para xerar enerxía renovábel para explotación
|
74.600€
|
SUBTOTAL GANADERÍA MILLÁN: 174.837,86€
|
2013
|
Subiela SC (Sernande):
instalación robot para ordeño
|
83.084,51€
|
2014
|
Subiela SC (Sernande):
adquisición dun arrimador de comida para o gando
|
7.055€
|
SUBTOTAL SUBIELA SC: 90.139,51
|
2014
|
Leitagro SC (Gondulfe):
instalación de equipo de enfriado do leite s.l
|
15.992,51€
|
2014
|
Miguel Pavón Reinoso:
rehabilitación e adega e plantación de viñedo en Sobrecedo
|
5.179,91€
|
2015
|
Miguel Pavón Reinoso:
rehabilitación e adega e plantación de viñedo en Sobrecedo
|
32.032,54€
|
SUBTOTAL MIGUEL PAVÓN REINOSO: 37.212,45€
|
2014
|
Cadahías de San Julián S.C:
adquisición de maquinaria e equipos de aforro enerxético para explotación agrícola
|
15.043,30
|
2014
|
Mª Teresa Jiménez Horwitz:
escola de equitación La Cruz en Taboada
|
31.969,43€
|
2015
|
Mª Teresa Jiménez Horwitz:
escola de equitación La Cruz en Taboada
|
31.901,46€
|
TOTAL CONCELLO DE TABOADA: 837.429,22€
|
CONCELLO DE ANTAS DE ULLA
|
ANO
|
Promotor e proxecto
|
Cantidade en euros
|
2014
|
Antonio Ferreiro Ferreiro:
obradoiro en recinto expositivo en queixaría e adecuación de percorrido didáctico
|
31.116,45€
|
2015
|
Antonio Ferreiro Ferreiro:
obradoiro en recinto expositivo en queixaría e adecuación de percorrido didáctico
|
44.435,50€
|
SUBTOTAL ANTONIO FERREIRO: 75.551,95€
|
2014
|
Miguel Ángel Meilán Otero:
adquisición de maquinaria para prestación de servizos agroambientais
|
24.226,02€
|
|
2014
|
Fernando Gómez González:
mellora tecnolóxica en granxa de vacún de leite
|
18.236,40€
|
2015
|
Fernando Gómez González:
mellora tecnolóxica en granxa de vacún de leite
|
83.692,07€
|
SUBTOTAL FERNANDO GÓMEZ: 101.928,47€
|
2014
|
Concello de Antas de Ulla:
XII edición feira do queixo D.O. Arzúa-Ulloa
|
7.503,91
|
TOTAL CONCELLO ANTAS DE ULLA: 209.210,35€
|